Pomyślmy o tych świętach (i nie tylko) inaczej

„Wszystko rozpoczyna się od myśli. Myśli prowadzą do uczuć, uczucia prowadzą do działań, działania do rezultatów”

J. Beck

Te święta będą inne. Może nie będzie nas tak dużo przy stole. Nie będzie odwiedzin, nie będzie nabożeństw, nie będzie aż tyle jedzenia.

Będzie trochę ciszej, skromniej…

 Odczuliśmy wiele strat. Często właśnie na te elementy kierujemy swoją uwagę, szczególnie patrząc na szerzącą się pandemię. A gdyby tak… zauważyć co zyskaliśmy dzięki tej sytuacji?

Czy to w ogóle jest sens zastanawiać się nad dobrymi stronami epidemii?

Oczywiście.

Jesteśmy w sytuacji, na którą mamy niewielki wpływ. Jest to wynik działania sił niezależnych od nas jak pogoda czy wypadek komunikacyjny.

albo wygrana w Lotto

Gdybyśmy chcieli ubrać w teorie psychologiczne dostrzeganie pozytywów sytuacji to proponuję model ABC Alberta Elissa (Śliwierski 2016). Ja roboczo nazywam go sobie modelem BMEZ. Pokazuje on nam jak powstają emocje i skąd biorą się określone zachowania. Model ten wywodzi się z psychologii poznawczej a wykorzystuje się go w pracy psychoterapeutycznej i psychologicznej  jako technikę poznawczo-behawioralną.

Spójrzcie.

Mój roboczy skrót pochodzi od pierwszych liter zjawisk, które wpływają na postanie zachowania:

B- bodziec – jest to jakiś impuls ze środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego; nie ma on znaczenia, jest obojętny;  są to wszystkie zmiany jakie zachodzą w środowisku (jazda na rowerze, szybsze bicie serca, uśmiech dziecka)

M- myśl – to interpretacja kategorialna  bodźca, która wynika z naszych przekonań, doświadczeń, uwarunkowań; to myśl wartościuje bodziec, określa go wstępnie jako pozytywny lub negatywny (np. szybsze bicie serca na widok ukochanej osoby jako coś pozytywnego, natomiast szybsze bicie serca kiedy o mały włos nie potrąci nas samochód jako coś negatywnego)

E – emocja – wartościująca reakcja afektywna pojawiająca się na skutek poznawczej (myślowej) interpretacji bodźca; moment pojawienia się emocji to chwila kiedy dociera do nas w pełnej krasie jakie nadajemy  znaczenie bodźcowi

Z- zachowanie– inaczej reakcja behawioralna; to co zrobimy lub czego nie zrobimy w odniesieniu do oceny bodźca (np. uśmiechnę się na widok ukochanej osoby a odskoczę na widok przejeżdżającego nagle auta)

Dla przykładu:

B – idzie duży pies

M- o nie! Boję się go

E- lęk

Z – ucieczka

Co jest tutaj istotne?

Często wydaje nam się, że emocja przychodzi jako pierwsza, że natychmiast po jakimś zdarzeniu przypływa fala uczuć a dopiero później zaczynamy tworzyć myśli na jakiś temat. W psychologii badano bardzo długo naturę emocji, czego dowodem jest chociażby koncepcja afektów pierwotnych Roberta Zajonca (1980/1985), gdzie podstawowym elementem rozróżniającym emocje jest mechanizm ich wzbudzania. Zajonc wyróżniał:

• emocje wzbudzane automatycznie

• emocje wzbudzane wyniku namysłu

Ewidentnie możemy zauważyć, że nawet w latach 80. psychologowie uważali, że myśl niekoniecznie występuje przed emocją.

 Ale to tak w ramach ciekawostki.

Obecnie wszyscy psychologowie zgadzają się co do pierwszeństwa myśli w ocenie rzeczywistości.

Problem jest w tym, że często nasze myśli czy przekonania są nieuświadomione!

I tutaj właśnie zaczyna się nasza praca – praca nad identyfikacją, formułowaniem i przeformułowaniem myśli, jeżeli cierpimy lub odczuwamy dyskomfort.

A teraz niestety zdarza się to często, ponieważ odczuwamy wiele strat. Sytuacja jest bardzo dynamiczna. Wiele osób musi mierzyć się z utratą pracy, samotnością, zmianą trybu życia.

Jeżeli chcemy zmienić swoje zachowanie lub wpłynąć na emocje musimy zacząc od pracy nad swoimi myślami, dlatego warto szukać dobrych stron (czyli formułować myśli pozytywne dotyczące jakiegoś zjawiska), a raczej czasem nawet dogrzebywać się do nich.

Dlaczego?

Właśnie po to, by mniej cierpieć

By się lepiej zaadaptować bo i tak nas to nie minie

Będziemy zdrowsi

Mniej zestresowani

Będziemy mogli cieszyć się z świąt i nowego początku

Znajdziemy sens w tym wszystkim

***

Spróbuj odnaleźć swoje myśli dotyczące epidemii.

W zakładce do pobrania znajdziesz karty do analizy swoich myśli. Możesz korzystać z nich nie tylko teraz ale w każdej sytuacji kiedy poczujesz, że twoje emocje, zachowanie czy myśli przysparzają ci cierpienia.

Teraz mamy na to czas. – na refleksję, wyciszenie, przemyślenia.

Wykorzystajmy go dobrze 🙂

M.